هلیوم چیست؟

ماجرای کشف هلیوم داستانی است از یک عمل کار آگاهی علمی بسیار جالب.

در سال ۱۸۶۸ دانشمندی انگلیسی به نام سِر نورمن لاکی یر مشغول مطالعه ی خورشید بود. او این کار را به وسیله ای به نام طیف سنج انجام می داد.

« طیف سنج » دستگاهی است که دانشمندان را کمک می کند تا با آن عناصر را از هم باز شناسند. « طیف » یعنی یک دسته از اشعه ی مخصوص که از هر عنصری به گونه ای ظاهر می گردد.

همچنانکه دانشمند نامبرده سرگرم نگاه به منشور خود بود ناگهان رشته ی اسرار آمیزی از نور در آن مشاهده کرد . وی فهمید که این طیف مربوط به یک عنصر جدید است عنصری که وجودش تا آن لحظه در دنیا ناشناخته بود. آن را هیلوم نام نهادند . زیرا هلیوم از واژه ی « هلیوس » گرفته شده و هلیوس به معنای « خورشید » است.

سپس دانشمندان به طور جدی دست به کار شدند تا ببینند آیا چنین عنصری در زمین هم یافت می شود یا نه .

نتیجه ای که به دنبال آزمایش های بسیاری به دست آمد این بود که دانشمندان دانستند که مقدار کمی هلیوم در جو زمین نیز وجود دارد .

یعنی در هر ۲۵۰ هزار متر مکعب از هوا فقط یک متر مکعب هلیوم یافت می شود.

آزمایش های دیگر انجام شد و موضوع دیگری کشف گردید . آن اینکه دانشمندان دریافتند که رادیوم می تواند « هلیوم » از خود بیرون دهد.

چون هنگامی که رادیوم نورافشانی می کند اشعه ای به نام اشعه ی آلفا نیز از خود بیرون می دهد. آنگاه اتم های هلیوم با سرعت زیادی به حرکت در می آیند.

هلیوم عنصر بسیار مفیدی شناخته شده است . این عنصر به اندازه ای سبک است که در آن نیروی بلند کردن اشیا نهفته است. از سوی دیگر چون هلیوم آتش نمی گیرد از این رو بسیار مناسب است که در انواع بالون های هوایی و نوعی کشتی های کوچک هوایی در ارتش بکار رود.

روزی دولت امریکا با توجه به اهمیت هلیوم به این فکر افتاد که منبع سرشاری برایش در طبیعت جستجو کند. در امریکا در برخی از جاها مانند « تکزاس » « نیومکزیکو » و « کانزاس » چا های گاز طبیعی وجود دارد. سپس متوجه شدند که حدود یک یا دو درصد از گاز این چاه ها دارای هلیوم است .

از طرفی دیگر چون همپایه ی منبعی که امریکا به دست آورده منبعی دیگر برای هلیوم یافت نشد از این رو این دولت تنها دولتی است که در جهان دارای ذخیره ی فراوانی از هلیوم می باشد.

در ابتدا ارزش هلیوم دو هزار دلار برای هر فوت مکعب بود. ولی امروزه به سه نیم پنی فروخته می شود!

آیا می دانید که از هلیوم در داروسازی نیز استفاده می شود؟ هلیوم برای تنگی نفس مفید است و کسانی که مبتلا به این بیماریند از هلویم بهره می گیرند.

غواصان و کارگرانی که در اعماق دریا ها و تونل ها کار می کنند پس از بالا آمدن ممکن است به بیماری « فلج غواصان » گرفتار شوند . زیرا آنان از یک محیط پرفشار ناگهان پا به فضایی می گذارند که فشارش کمتر است.

از این رو به آنان ترکیبی از هلیوم واکسیژن می دهند تا استنشاق کنند و به بیماری فلج غواصان دچار نگردند .